گذرنامه یا پاسپورت چیست؟
گُذَرنامه یا پاسپورت یکی از مدارک شناسایی رسمی است که از سوی دولت‌ها برای شهروندانشان صادر میشود. با این مدرک دولت مربوطه از دیگر دولت‌ها اجازه می‌خواهد تا به شهروندان مربوطه اجازه گذر از مرز یا ورود به خاک آن کشورها را بدهند. این سند حقوق و امنیت شخص را در خارج از مرزهای کشورش تضمین می‌کند. دارا بودن گذرنامه جمهوری اسلامی ایران به معنی داشتن تابعیت ایران است.
مسئولیت نظارت بر گذرنامه ایرانی به عهده اداره کل گذرنامه وابسته به نیروی انتظامی است. گذرنامه در اغلب کشورها به صورت دفترچه کوچکی با رنگ‌های قرمز، آبی، سبز و… صادر میشود. گذرنامه‌های ایرانی به رنگ زرشکی میباشد که نشان رسمی ایران در بالای جلد آنها درج شده است در صفحات آن مشخصات فرد به فارسی و انگلیسی ثبت شده. در بقیه صفحات، مهرهای ورود و خروج فرد ثبت میشود.
صدور پاسپورت در انحصار دولت هر کشور بوده و هیچ سازمان یا فردی نمی‌تواند برای خود یا دیگری چنین مدرک رسمی را صادر نماید. قوانین مرتبط با گذرنامه در کشورها بسته به شرایط اختصاصی دولت آن وضع شده و مقررات یکسانی برایش در سراسر جهان وجود ندارد.
انواع گذرنامه
پاسپورت ها به سه دسته کلی تقسیم می شوند:
دسته اول: گذرنامه های عادی هستند که فقط به افرادی که با مقاصد گردشگری، تجاری و یا تحصیلی وارد یک کشور می شوند داده می شود،
دسته دوم: گذرنامه دیپلماتیک است که به افراد سیاستمدار و عالی رتبه داده می شود.
دسته سوم: از گذرنامه ها نیز گذرنامه های خدمت نامیده می شود که به کارمندان برای رفتن به سفرهای کاری داده می شود.
۵ گام تا دریافت پاسپورت
- گام اول: استعلام ممنوع الخروج بودن: متقاضی قبل از اقدام برای پاسپورت، با مراجعه به سایت http://exitban.ssaa.ir/ مشخصات خود را وارد کرده که ببینید ممنوع الخروج هست یا نه.
- گام دوم: برای دریافت پاسپورت باید از چه طریقی اقدام کرد؟ برای اخذ گذرنامه ایرانی، متقاضی باید شخصاً به یکی از دفاتر خدمات انتظامی پلیس +۱۰ مراجعه کند.
- گام سوم: چه مدارکی برای تهیه پاسپورت لازم است؟
- حضور شخص متقاضی (صاحب گذرنامه) در همه گروه‌های سنی الزامی است.
- ارائه اصل آخرین گذرنامه.
- اصل و کپی شناسنامه و کارت ملی و یا تأئیدیه ثبت احوال برای کلیه متقاضیان.
- یک قطعه عکس ۶*۴ تمام رخ با زمینه سفید، برای مردان بدون عینک، کلاه یا کراوات و برای زنان با رعایت حجاب اسلامی کامل و بدون آرایش.
- افراد بالای ۱۵ سال ضمن حضور در دفتر می‌بایست شناسنامه عکسدار ارائه نمایند.
- اجازه محضری برای بانوان متأهل از سوی همسر.
- برای بانوان بیوه یا مطلقه، اصل گواهی فوت همسر یا طلاق نامه
- ارائه اصل و کپی کارت پایان خدمت یا معافیت صرفاً هوشمند(کارت‌های قدیمی اعتبار ندارند) و یا موافقت‌نامه سازمان وظیفه عمومی برای مشمولین.
- آقایان دانشجو و یا دانش آموز برای خروج از کشور می‌بایست نامه از محل تحصیل خود دریافت و به سازمان وظیفه عمومی تحویل نمایند.
- افراد زیر ۱۵ سال ضمن حضور در دفتر می‌بایست گواهی اشتغال به تحصیل، دفترچه بیمه و یا گذرنامه عکسدار ارائه نمایند.
- ارئه اصل نامه حفا برای پرسنل شاغل در نیروهای مسلح و بازنشسته شدگان زیر۵سال پس از تائید و ممهور به مهر دبیرخانه اداره گذرنامه
- نحوه ورود به ایران و ارائه مدرک ورود به ایران برای متقاضیانی که محل تولدشان خارج از کشور میباشد.
- گام چهارم:هزینه دریافت پاسپورت چقدر است؟
نرخ این خدمت در دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی با احتساب هزینه پستی مبلغ ۵۳۶۰۰۰ ریال (پنجاه و سه هزار و ششصد تومان) میباشد که از طریق دستگاه‌های کارت خوان موجود در دفاتر دریافت میشود.
تهیه فرم و شناسه گذرنامه از دفاتر خدمات الکترونیک انتظامی (پلیس+۱۰) (هزینه اخذ شناسه ۱,۲۵۰ تومان میباشد)
پرداخت مبالغ زیر از طریق دستگاه کارتخوان(POS) مستقر در دفاتر
۶۲۵۰۰ (شش هزار و دویست و پنجاه تومان)
۱۲۵۰۰۰۰( یکصد . بیست و پنج هزار تومان)
- گام پنجم: صدور پاسپورت چقدر طول می کشد؟
صدور پاسپورت و دریافت آن از طریق پست، بین ۵ تا هفت روز زمان می برد. البته این در صورتی است که مدارک کامل باشند و هیچ گونه نقصی در پرونده وجود نداشته باشد. در غیر این صورت، لازم است شخصا علت تاخیر را پیگیری کنید.
نکته : قبل از سفر به یک کشور خارجی دقت کنید پاسپورت شما به هنگام خروج از کشور می‌بایست حداقل ۷ ماه اعتبار داشته باشد.
افرادی که پاسپورت برایشان صادر نمی‌شود
گروه‌ها و افراد زیر نمی‌توانند برای خروج از کشور درخواست صدور پاسپورت دهند:
- افرادی که براساس اعلام کتبی مقامات قضایی اجازه خروج از کشور را نخواهند داشت.
- افرادی که در خارج از کشور ایران دارای سوءپیشینه هستند.
- افرادی که سفرشان به خارج از کشور بنا به تشخیص مقامات قضایی مخالف مصالح جمهوری اسلامی ایران است.
- . افرادی که دارای بدهی مالیاتی و اجرایی دادگستری و ثبت اسناد هستند.
رتبه گذرنامه ایران
رده بندی پاسپورت کشورها بر اساس میزان قبولی آنها بدون ویزا که نمایانگر قدرت گذرنامه آن کشور می باشد، طبقه بندی می شوند. شناسه گذرنامه هنلی یا هنلی پاسپورت ایندکس نمایه‌ای برای ارزیابی و ارزش گذاری پاسپورتهای کشورهای جهان است. این رده بندی که هر ساله و بر اساس آزادی سفر شهروندان آن کشور به دیگر کشورهای جهان بدون نیاز به اخذ ویزا صادر میشود، یکی از معتبرترین شاخص‌ها برای تخمین قدرت پاسپورت کشورهای مختلف محسوب میشود. در آخرین بروزرسانی سایت passportindex.org در سال ۲۰۲۰، در میان ۱۹۹ کشور جهان، گذرنامه ایرانی مقام ۱۹۴ را داراست. پس از پاسپورت ایرانی، گذرنامه‌های یمن، سومالی، سوریه، افغانستان قرار دارند. گذرنامه عراق هم در انتهای جدول است. بر اساس این جدول، گذرنامه کشورهایی چون پاکستان، اریتره، بنگلادش، کره شمالی، لیبی و مناطق فلسطینی‌نشین نسبت به گذرنامه ایرانی از نظر اعتباری در وضعیت بهتری قرار دارند. گذرنامه‌ی کشورهای ژاپن و نیوزلند در رتبه‌ی اول و به عنوان قدرتمندترین پاسپورتهای جهان معرفی شده‌اند.
به طور کلی قدرتمندترین پاسپورتهای جهان و تعداد کشورهایی که می توانند بدون ویزا سفر کنند.
- رتبه اول: ژاپن (۱۹۱ کشور)
- رتبه دوم: سنگاپور (۱۹۰ کشور)
- رتبه سوم: کره‌جنوبی (۱۸۹ کشور)
- رتبه سوم: آلمان (۱۸۹ کشور)
- رتبه چهارم: ایتالیا (۱۸۸ کشور)
- رتبه چهارم: فنلاند (۱۸۸ کشور)
- رتبه پنجم: اسپانیا (۱۸۷ کشور)
- رتبه پنجم: لوکزامبورگ (۱۸۷ کشور)
- رتبه پنجم: دانمارک (۱۸۷ کشور)
رنگ پاسپورت
رنگ پاسپورت کشورها به انتخاب سازمان بینالملل فرهنگ هوایی بین طیف رنگی، چهار رنگ سبز، سیاه، آبی و قرمز انجام میشود و بسته به شاخصههای هر کشور تلاش میشود تا نزدیکترین رنگ از نظر روانشناختی و فرهنگی با آن کشور انتخاب شود.
